Wat is een Stemprothese?

Stemprothese

Een stemprothese is een medisch hulpmiddel dat wordt gebruikt door mensen die hun strottenhoofd (larynx) hebben verloren, vaak als gevolg van een laryngectomie (operatieve verwijdering van het strottenhoofd). Na deze ingreep kunnen patiënten niet meer normaal door de stembanden praten, omdat de verbinding tussen de luchtpijp en de mond is verbroken. Een stemprothese biedt hen de mogelijkheid om weer geluid te maken en te spreken.

Hoe werkt een stemprothese?

Na een laryngectomie wordt een kunstmatige verbinding gemaakt tussen de luchtpijp en de slokdarm, een zogenaamde tracheo-esofageale fistel. Een stemprothese is een klein ventiel dat in deze opening wordt geplaatst. Wanneer de patiënt de lucht uit de longen dwingt, stroomt deze via de stemprothese naar de slokdarm. De trilling van de wanden van de slokdarm veroorzaakt geluid, dat door de mond en lippen kan worden gevormd tot woorden.

De stemprothese heeft een ventielfunctie: lucht kan wel van de luchtpijp naar de slokdarm stromen, maar voedsel en vloeistoffen worden tegengehouden, zodat deze niet in de luchtwegen terechtkomen.

Soorten stemprotheses

Er zijn verschillende soorten stemprotheses beschikbaar, afhankelijk van de behoeften van de patiënt:

• Permanente stemprothese: Deze worden door een arts of specialist ingebracht en kunnen langere tijd blijven zitten.
• Zelfvervangbare stemprothese: Sommige patiënten kunnen hun prothese zelf vervangen, afhankelijk van het model en hun vaardigheden.

Stemprotheses kunnen ook verschillen in vorm, grootte en ventielfunctie, waardoor de keuze wordt afgestemd op de individuele situatie van de patiënt.

Voordelen van een stemprothese

• Herstel van spraak: De belangrijkste functie van een stemprothese is het herstel van de spraak na een laryngectomie. Hiermee kunnen patiënten weer communiceren met hun omgeving, wat hun kwaliteit van leven aanzienlijk verbetert.
• Eenvoudig in gebruik: Stemprotheses zijn ontworpen om eenvoudig en comfortabel in gebruik te zijn, en met de juiste zorg en onderhoud kunnen ze lang meegaan.
• Minimale complicaties: Door de ventielfunctie voorkomt de prothese dat voedsel of vloeistoffen in de luchtwegen terechtkomen, wat de kans op aspiratie of verstikking vermindert.

Verzorging van een stemprothese

Het is belangrijk om een stemprothese goed te verzorgen om de levensduur te verlengen en complicaties zoals infecties of lekkage te voorkomen. Regelmatige reiniging en controle zijn noodzakelijk, en sommige stemprotheses moeten periodiek worden vervangen, afhankelijk van slijtage of verstoppingen.

Tips voor verzorging:

• Reinig de prothese dagelijks volgens de instructies van de arts of specialist.
• Let op tekenen van lekkage of verstopping en neem contact op met een specialist als deze zich voordoen.
• Plan regelmatige controles om de juiste werking van de prothese te waarborgen.

Stemprotheses en kwaliteit van leven

Een stemprothese biedt patiënten na een laryngectomie de mogelijkheid om weer te spreken en deel te nemen aan het dagelijks leven. Het herstelt een belangrijk aspect van communicatie en draagt bij aan het welzijn en de sociale interactie van patiënten. Met de juiste begeleiding en zorg kan een stemprothese jaren meegaan en blijft de kwaliteit van leven optimaal.